czwartek, 12 grudnia 2013

   
KSIĘGI MOJŻESZOWE - BEZPRECEDENSOWE I NIEZNISZCZALNE OD 3500 LAT. 


  1250 rok - 1230 rok (datowanie jest niepewne, niektórzy badacze skłaniają się do XVI wieku p.n.e.) Exodus - dowody archeologiczne 

     Pod wodzą Mojżesza Bóg wyprowadził Izraelitów z Egiptu. Z powodu swego nieposłuszeństwa Izrael musi wędrować przez pustynię czterdzieści lat, aż wymiera całe pokolenie tych, którzy okazali nieposłuszeństwo, wraz z Mojżeszem, Aaronem i Miriam.

    Mojżesz, adoptowany syn córki faraona, był Żydem z pokolenia Lewiego. Gdy w obronie pewnego robotnika żydowskiego zabił Egipcjanina, był zmuszony uciekać przed gniewem faraona. Na pustyni przystał do rodziny kapłana Midianitów, który przyjął go dając mu jedną z córek, Sypporę, za żonę. Przez czterdzieści lat Mojżesz pasał trzody swego teścia, aż do momentu kiedy z płonącego krzaka usłyszał głos Boga nakazujący mu udać się do Egiptu, gdyż Bóg (objawiający mu swoje imię: Jestem, który Jestem) postanowił uwolnić swój lud z niewoli egipskiej. Bóg powołuje się przy tym na swoje przymierze, które uczynił z Abrahamem, Izaakiem i Jakubem, patriarchami Izraela. Kiedy twardy opór faraona został złamany przez dziesięć straszliwych plag, które spadły na Egipt, Mojżesz wyprowadził lud izraelski. Po przejściu przez Morze Czerwone Mojżesz otrzymuje na górze Synaj przykazania, wypisane palcem Boga na kamiennych tablicach.
 
  Pośród świadectw zapisanych w Pięcioksięgu, czyli w Księgach Mojżeszowych, wszystkie przykazania, nakazy i przepisy Boże dotyczące moralności, służby Bożej, ofiar i przybytku zostały bez wątpienia zapisane właśnie wtedy, podczas wędrówki przez pustynię. Krytycy próbują dowieść, że był on redagowany na przestrzeni wielu wieków, szczególnie za czasów królów Dawida i Salomona, aż po czasy niewoli babilońskiej. Jest jednak pewne, że źródła pisane, z których korzystano przy jakimkolwiek redagowaniu Pięcioksięgu pochodzą od Mojżesza. To on właśnie spisywał prawo Boże, pod dyktando samego Boga. Spisywał szczegóły dotyczące budowy przybytku, Arki Przymierza, ołtarzy i sposobu składania ofiar. To za pośrednictwem Mojżesza, Bóg pozostawił świadectwo opisujące stworzenie świata i człowieka. Bezprecedensowa wędrówka całego narodu przez pustynię była brzemienna w pisane teksty (księgi przymierza odczytano ludowi na pustyni, Ks. Wyjścia 24,7-18), jak również pozostawiła przekazy ustne. Tak więc obok tradycji literackiej, istniała również tradycja ustna, wywodząca się środowiska mojżeszowego.        

   Uczeni przypuszczają, że Pięcioksiąg jaki znamy w dzisiejszej formie jest kompilacyjnym dziełem redakcyjnym wielu środowisk żydowskich, kształtowanych przez poszczególne okresy istnienia państwa izraelskiego. Opierając się na tekstach i przekazach ustnych pochodzących u swego źródła od Mojżesza i jego następców, spisano więc, lub też utrwalono Pięć Ksiąg: Księga Rodzaju (hebr. Sefer Bereszit, łac. Genesis), Księga Wyjścia (hebr. Sefer Szemot, łac. Exodus), Księga Kapłańska (hebr. Sefer Wajikra, łac. Leiviticus), Księga Liczb (hebr. Sefer Bamidbar, łac. Numeri), Księga Powtórzonego Prawa (hebr. Sefer Dewarim, łac. Deuteronomium). Próbuje się dowieść, że w czasach królowania Dawida redakcją zajmowało się środowisko nazwane umownie „jachwistycznym”, tradycję „elohistyczną” i „deuteronomiczną” utożsamia się z czasami proroka Elizeusza, zaś tradycja „kapłańska” ma przypadać na czasy niewoli babilońskiej. Podział na te cztery tradycje jest jednakże wprowadzony sztucznie, przez uczonych badających teksty biblijne. Na podstawie pewnych analiz filologicznych podejmuje się próby odgadnięcia jak powstawały księgi Mojżeszowe. W dużym stopniu uczeni są zdani jedynie na swoje własne domysły, często wynikające z takiego, czy innego światopoglądu. Próbuje się odnaleźć uczonego „Kapłana”, archaicznego „Jachwistę” i „Elohistę”, którzy powodowani bądź to dumą złotych czasów Izraela, bądź goryczą niewoli babilońskiej, nadawali tekstom biblijnym tendencyjne znaczenie. Dziękujmy jednak Bogu, że błędy i pomyłki uczonych są tutaj nieuniknione. To Mojżesz był „Jahwistą” a Aaron „Kapłanem”. Teksty źródłowe powstały podczas czterdziestoletniej wędrówki po pustyni. Czy Pięcioksiąg od pierwszego do ostatniego słowa jest, czy nie jest napisany osobiście przez Mojżesza? Tego nikt nie może stwierdzić autorytatywnie, lecz nie sposób przeoczyć oczywistego faktu, że to właśnie on był pierwszym, który spisał Słowo Boże, zaś wszelka tradycja opiera się na świadectwie Mojżesza.
   Przywodząc tutaj na pamięć Mojżesza zapisującego Prawo Boże, nie możemy widzieć w nim wielkiego mistyka, który dzięki długotrwałym medytacjom i wyrzeczeniom zagłębił się w najskrytsze tajemnice Boże i tym sposobem osiągnął doskonałość i mądrość. Mojżesz nie był mistykiem, nie był człowiekiem wykładającym własną mądrość. Nie widzimy go siedzącego w odosobnieniu i oczekującego na jakieś szczególne objawienie, którym mógłby zadziwić i olśnić cały świat. Mojżesz był zwyczajnym człowiekiem, miał swoją rodzinę, mieszkał w namiotach swego teścia, zajmował się pasterstwem. Nie szukał szczególnego wyróżnienia dla siebie. Całe objawienie, którym Mojżesz został kompletnie zaskoczony przy płonącym krzaku, zostało dane dlatego, że Bóg tak chciał, a nie Mojżesz. To Bóg wyprowadził Izraelitów pod wodzą Mojżesza. To Bóg mówił do Mojżesza i do Żydów. Mamy tu do czynienia z suwerennym działaniem Boga, które albo musimy zaakceptować, albo kompletnie zignorować. Okazuje się tutaj w jakim stopniu każdy z nas uznaje Boga jako Stwórcę, Pana, Prawodawcę i Zbawiciela. Oczywiście Bóg nie wybrał Mojżesza drogą losowania. Ten wybór był w pełni uzasadniony. Tylko on mógł wykonać to zadanie. Sam Bóg wydał o nim świadectwo, że jest najpokorniejszym z ludzi. Jednakże główną sprawą wymagającą podkreślenia jest ta, że to nie szczególna charyzma Mojżesza zadecydowała o biegu historii, a opis stworzenia świata, dzieje pierwszych ludzi, potop, pomieszanie języków i rozproszenie narodów, powołanie Abrahama, dzieje Izraela w Egipcie zostały spisane pod dyktando Boga, lub mówiąc inaczej pod natchnieniem Boga i zgodnie z Jego zamysłem. Jak to udowodnić? Czy w ogóle można to udowodnić? A czy istnieją dowody, które temu zaprzeczają? Nie, nie istnieją!                
  Porównajmy wiarygodność „Iliady” Homera, pierwszego dzieła literackiego cywilizacji grecko-rzymskiej. Została ona spisana w VIII wieku p.n.e., opisuje jednak, jak się przypuszcza, wydarzenia z przełomu XIII i XII wieku p.n.e. Dzieli te dwa okresy pięć ciemnych wieków w dziejach Grecji. Przez całe 500 lat nie znano w Grecji pisma; nikt też ze współczesnych Achillesa i Hektora nie upamiętnił rysunkiem, czy tekstem jak to zmagano się pod grodem króla Priama. Jakże więc Homer (kimkolwiek był) mógł opisać dzieje wojny trojańskiej? Otóż tytaniczne bitwy Achajów z Trojanami były opiewane z wieku na wiek przez greckich pieśniarzy, aojdosów. Henryk Schliemann, niemiecki archeolog, dał zupełną wiarę tym ustnym przekazom i postanowił odkopać starożytną Troję. Dziś możemy powiedzieć z dużym prawdopodobieństwem, że wojna pod Troją rzeczywiście miała miejsce ok. 1200r. p.n.e. Tak więc „Iliada” został spisana pod dyktando ludzi, którzy opiewali prawdziwe wydarzenia, choć nikt nie może stwierdzić na ile są one wiarygodne, pomijając oczywiście otoczkę baśniowych mitów.
   Mojżesz zaś miał do dyspozycji nie tylko przekazy ustne, lecz także pisane. W czasach Mojżesza każdy Żyd wiedział z jakiego pochodzi pokolenia. Rodowody narodu izraelskiego były poświadczone, aż do czasów Abrahama. Lecz również sam Abraham wychował się w cywilizacji znającej pismo, ukształtowanej na tradycji ustnej i nie ulega wątpliwości, że znał swój rodowód sięgający Sema, syna Noego. Mamy więc świadectwo nie tylko ustne, ale też pisane. Dzieje ludzkości są ukazane w Biblii tak, a nie inaczej w celu przekazania nam Bożego posłannictwa w kwestiach zasadniczych dla nas: musimy wiedzieć kto jest Stwórcą, następnie Jaki On Jest i wreszcie dlaczego Go potrzebujemy, co w zasadzie jest jednoznaczne z tym dlaczego jesteśmy. Dochodzenie ścisłości rodowodów nie ma dla nas większego znaczenia. Czytając Księgi Mojżesza musimy być świadomi, że przy ich spisywaniu świadectwa ludzkie odgrywały drugorzędną rolę.        

  Przyjęcie świadectwa Pięcioksięgu jest niemożliwe, jeżeli odrzuci się udział Boga przy jego powstaniu. Głos, słowo, świadectwo samego Boga stanowi rdzeń, konstrukcję, Ducha Ksiąg Mojżeszowych. Bóg jest autorem tych ksiąg. Odrzucając żywego, mówiącego Boga z Ksiąg Mojżesza, zostaje nam tylko suchy, jałowy komentarz człowieka, który pozbawiony będąc Ducha, pozostaje martwy. Lecz nawet wtedy człowiek musi pochylić się przed tą Księgą, która nie ma sobie równej na całej ziemi. Ta Księga żyje i na zawsze wryta została w dzieje człowieka, od jego początku, aż do końca.

Również archeologia, co rusz, jest zmuszona uznać prawdę wyrytą w tych księgach:  
 
  „W XIX wieku krytycy uznali, że skoro o Hetytach mówi tylko Biblia, a dotąd nie znaleziono niczego potwierdzającego ich istnienie, to znaczy, że jej relacja musi być zmyślona. Z biblijnego zapisu wynikało, że Hetyci tworzyli państwo nie ustępujące Egiptowi. Relacja biblijna znalazła potwierdzenie, gdy na terenie dzisiejszej Turcji odkryto stolicę potężnego imperium Hetytów, a w jej archiwach 25 000 tabliczek, do odczytania których przyczynił się czeski uczony B. Horozny. Dzięki nim o Hetytach oraz ich potężnym imperium wiemy dziś tyle, ile o Egipcjanach i Babilończykach. Odkrycie hetyckich tabliczek postawiło pod znakiem zapytania popularną hipotezę zakładającą, że Pięcioksiąg Mojżesza zredagowano dopiero w czasach babilońskich (VI wiek p.n.e.) czy helleńskich (III wiek p.n.e.). Otóż wśród hetyckich tabliczek odkryto wiele przymierzy hetyckich. Miały one specyficzną treść i formę, która nie przetrwała poza XIII wiek p.n.e. W okresie asyryjskim i babilońskim stosowano zupełnie inny rodzaj przymierzy. Przymierza z V Księgi Mojżeszowej wzorowane są na hetyckich, a nie asyryjskich czy babilońskich (I tysiąclecie p.n.e.) Tak więc, gdyby ta księga powstała dopiero w tych czasach, jak zakładali krytycy, jej przymierza byłyby modelowane na zawieranych pod koniec I tysiąclecia p.n.e. a nie na tych, które poszły w zapomnienie w XIII wieku p.n.e. Na dużo wcześniejsze powstanie Pięcioksiągu Mojżesza wskazuje forma i słownictwo dokumentów z Ugarit (Ras Szamra), które pochodzą z czasów Mojżesza. Kiedyś z powodu technicznych zwrotów kultycznych występujących w Księdze Kapłańskiej uważano, że powstała ona dopiero w niewoli babilońskiej, tymczasem pisma z Ugarit wskazują, że były one w użyciu w Kanaanie w XV-XIV wieku p.n.e. Wskazuje to, że księga ta powstała w czasach Mojżesza. Żaden znawca starożytnej literatury nie założy, że pod koniec I tysiąclecia p.n.e. ktokolwiek mógł mieć taką znajomość obyczajów, słownictwa i form, jakie widzimy na podstawie odkryć w Ugarit czy Mari (II tysiąclecie p.n.e.) dr. Alfred J. Palla.
  Najstarsze ryte teksty i inskrypcje z cytatami biblijnymi jakie odnaleziono to: Srebrne zwoje znalezione w grobowcach pod Jerozolimą przez dr. Gabi Barkai z wersetami z Księgi Liczb 6:24-27 datowane na początek VI wieku p.n.e.; egipska inskrypcja z nazwą „Izrael” datowana na XIII tysiąclecie p.n.e.; Kamień Moabski z opisem wojen izraelsko-moabskich, relacjonowanych również w Biblii, datowany na IX wiek p.n.e. 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz